Standerdmolen Zeldenrust heeft een bewogen geschiedenis. De naam Zeldenrust doet onze molen eer aan want hij moest enkele malen opnieuw worden opgebouwd.

We hebben lang gedacht dat de molen ongeveer 300 jaar oud moest zijn, omdat in de oude steenbalk inscripties stonden met onder andere het jaartal 1621, het oudste jaartal dat we tot nu toe met betrekking tot de molen konden vinden. Een stuk van die oude steenbalk, met daarin de inscripties, is bij de laatste restauratie (2008) door de molenbouwer aangebracht in de nieuwe steenbalk.


 

Inmiddels is door onderzoek van vader en zoon van Erp gebleken dat al in 1364 voor het eerst melding wordt gemaakt van een molen in Geffen.  Het is echter niet zeker of het daarbij om Molen Zeldenrust ging.

De naam “Zeldenrust” wordt voor het eerst gemeld in een stuk uit 1425 (7 september) waarin een opsomming wordt gemaakt van de bezittingen van de weduwe van de Heer van Nuland en Geffen. De molen stond toen in het noordwesten van Geffen langs de straat die nu Den Ham heet. (Op die plek woonde later jarenlang kluizenaar Jas van Schaijik.)

De inscriptie in de steenbalk (zie boven) werd in 1621 aangebracht naar aanleiding van het overlijden van de vrouw van de toenmalige molenaar, Willem Willems. Omdat deze molenaar geen opvolgers had, kwam de molen in handen van Marten Peters.

Door de aanleg van de  spoorlijn Oss - Den Bosch (1877) moest de molen verplaatst worden en hij kwam in 1881 terecht op de plek waar nu de Mulderstraat is. 
De molen stond daar toen nog prachtig vrij tussen de weilanden en korenvelden en had voldoende windvang.

                                                                                                                                                                                     + Foto 1920
Molenaar Wim Daniëls Hij bracht in 1934 het toen zeer moderne Dekker wieksysteem aan om met dezelfde windkracht meer rendement te behalen waardoor hij prima kon malen.
Ook bouwde Daniëls de galerij dicht waardoor de molen een zeer opvallende brede vorm kreeg. In Nederland zien we dat niet meer maar in België tref je nog steeds standerdmolens aan met (soms) merkwaardige uitbouwsels, kombuizen genaamd.

Na de oorlog bepaalde weer de vooruitgang het lot van de molen. De laatste beroepsmolenaar René Schuffelers heeft nog tot de jaren vijftig ambachtelijk op windkracht gemalen maar stapte in 1953 over op een dieselmotor om te malen en later op een elektromotor.

De Zeldenrust stond stil en raakte langzaam maar zeker in verval.

In 1975 kocht de Gemeente Geffen voor één gulden de molen van Schuffelers. De molen werd afgebroken en de onderdelen werden opgeslagen.
In 1980 begon de herbouw van de molen en hij kreeg weer een prachtige nieuwe plek met voldoende windvang aan de rand van het dorp nabij de Leiweg en de Elzendreef.
In 1981 werd de molen feestelijk weer opnieuw in gebruik genomen. Twee vrijwillig molenaars zorgden ervoor dat de molen wekelijks draaide.
Vanaf dat moment was molen Zeldenrust, samen met molen De Vlijt en onze prachtige Maria Magdalena kerk de trots van Geffen. De kerk en de molens bepalen de skyline van Geffen.

Molen Zeldenrust had alweer niet lang rust want helaas bleek in 1991dat de oude standerd zodanig verzwakt was, dat hij moest worden vernieuwd. Een spectaculaire klus die in de molenaarswereld veel aandacht trok. De kast werd in zijn geheel van de standerd getild en hing urenlang tussen twee kranen. Vervolgens werd hij weer keurig over de nieuwe standerd  geplaatst. 

In 1998 had de molen enige tijd gedwongen rust omdat de bovenas ingrijpend gerepareerd moest worden.

In het jaar van de molens 2007 vierden we het 25 jarig jubileum van de molen op deze plek en vooral ook het zilveren jubileum van de eerste vrijwillig molenaars, Ton van den Boom en Hemmie Berendsen, maar voor de molen werd dit jaar een rampjaar:
Op 18 januari van dat jaar werd in een krachtige noordwesterstorm de molen volledig verwoest. Zeldenrust was plotseling landelijk nieuws. Door een niet zichtbaar mankement in het binnenste van de standerd was de stormpen zodanig verzwakt dat de molen van de standerd werd geblazen. Het was waarschijnlijk een geluk bij een ongeluk, dat de natuur op 18 januari het fatale werk deed en er op dat moment geen molenaars en/of bezoekers waren! Hoe anders zou de verdere geschiedenis van de Zeldenrust zijn geweest wanneer de molen, volop draaiend, van de standerd was geschoven.
Dankzij de enorme inzet van de toenmalige gemeente Maasdonk, molenbouwer Beijk en de molenaars, kon al in 2008 de hernieuwde Zeldenrust feestelijk aan een volgend leven beginnen.
Momenteel is de molen elke zaterdag tussen 09.30 en 12.00 uur in werking en open voor publiek. Er wordt koren gemalen, er worden rondleidingen gegeven en er wordt gezellig “gebuurt”.
 

Links naar:
Stoere werkers (deel 1)
Stoere werkers (deel 2)
De molen aan de Willibrordusstraat tot 1975
De vervanging van de standerd (1991)
Heropening van de molen (2008)